Kweekvlees Nederland: Zijn we onze koppositie kwijt?

Kweekvlees in Nederland komt eraan. Maar overal ter wereld werkt men hard om laboratoriumvlees op de markt te krijgen. Zijn we inmiddels vooruitgestreefd door andere kweekvleesbedrijven in de wereld?

Wat vooral opvalt is dat er in grote lijnen drie ‘machtscentra’ of kweekvlees hubs zijn met kweekvleesproducenten die een voorsprong lijken te hebben op kweekvleesbedrijven uit andere landen. Alle bedrijven maken op vergelijkbare wijze kweekvlees. Vlees dat men maakt door dierlijke cellen in een groeimedium uit te laten groeien tot spierweefsel dat uiteindelijk vlees vormt.

Maar om welke kweekvlees hubs gaat het dan? En waarom nemen juist zij het voortouw in de ontwikkeling van kweekvlees? Spelen externe factoren nog een rol? En nog interessanter, welke hub is het meest veelbelovend? En zijn het toch kweekvlees startups van elders die straks de dans leiden? Snel op zoek naar antwoorden en verklaringen!

Welke kweekvlees hubs zijn er?

In deze landen zijn meerdere kweekvlees startups actief die een stapje verder lijken te zijn dan andere kweekvleesbedrijven in de wereld:

• Nederland
• Israël
• Verenigde Staten

Kweekvlees Nederland

We beginnen hier lekker chauvinistisch met ons landje. Maar dit wil zeker niet zeggen dat ‘wij’ dit lijstje ook aanvoeren

In Nederland hebben we twee kweekvleesbedrijven die flink aan de weg timmeren om slachtvrij vlees te maken. Mosa Meat en Meatable vertegenwoordigen de Nederlandse kweekvleesbedrijven. Mosa Meat is het bedrijf dat de eerste kweekvleesburger van rundvlees ter wereld kon tonen in 2013. Meatable is pas later in 2018 gestart. Meatable hoopt op korte termijn met een gekweekte varkensmedaillon op de proppen te komen.

Kweekvlees Israël

Een ander machtscentrum waar veelbelovende resultaten op het gebied van de ontwikkeling van kweekvlees worden geboekt is Israël. Israël heeft een handjevol kweekvlees startups. De belangrijkste ontwikkelaars van gecultiveerd vlees in Israël zijn in willekeurige volgorde: Aleph Farms, Meat-Tech 3D, SuperMeat en Future Meat Technologies.

Op SuperMeat na richten al deze bedrijven zich op de door vele experts binnen de kweekvleeswereld genoemde heilige graal in de ontwikkeling van kweekvlees: De kweeksteak. Een sappige biefstuk gevormd uit een HEEL stuk vlees.

Kweekvlees Amerika

De laatste kweekvlees hub komt, hoe kan het ook anders, uit de Verenigde Staten. De Alliance for Meat, Poultry & Seafood Innovation is een samenwerkingsverband bestaande uit Eat Just, Memphis Meats, New Age Meats, Artemys Foods, Fork & Goode, BlueNalu en Finless Foods. Bundeling van kennis en een gezamenlijke lobby staan voorop in de samenwerking waarbij BlueNalu en Finless Foods zich vooral op gekweekte vis richten.

Waarom lopen juist deze landen voorop bij de ontwikkeling van kweekvlees?

Er zijn een aantal redenen te bedenken waarom juist deze landen ver zijn in de ontwikkeling van kweekvlees. Natuurlijk speelt geld een rol. Bedrijven als Memphis Meats, Eat Just, Aleph Farms en zeker ook Mosa Meat hebben een grote aantrekkingskracht bij investeerders. Investeerders die al vroeg zagen dat de wereldwijde ‘cultured meat’ markt weleens heel groot kan gaan worden.

Maar wat al deze landen ook gemeen hebben is dat ze in een omgeving zitten waar veel kennis is van alle facetten die nodig zijn om een product als kweekvlees te kunnen ontwikkelen. Zowel Nederland, als de VS, en Israël hebben een goede infrastructuur en achtergrond om de ontwikkeling van kweekvlees succesvol mogelijk te maken.

Vooruitstrevende landbouwsector

Niet toevallig wordt in al deze landen veel geïnvesteerd in (kennis binnen) de landbouwsector. De VS is de grootste landbouwexporteur ter wereld, en Nederland volgt hierin op gepaste afstand als de op één na grootste exporteur van landbouwproducten. Israël heeft veel geïnvesteerd in onderzoek en de ontwikkeling van de landbouwsector om de schaarse landbouwgrond zo efficient als mogelijk te kunnen exploiteren om met overzeese gebieden te concurreren in de export van (niche) landbouwproducten. Als gevolg hiervan hebben al deze landen ook goed ontwikkelde landbouwkundige opleidingen.

Goed aangeschreven (bio)medische opleidingen

Maar naast een ontwikkelde landbouwcultuur hebben de landen ook gemeen dat zij goede (bio)medische opleidingen hebben met de UCLA (Universiteit van Californië) in Amerika en de Universiteit van Leiden en de Universiteit van Maastricht als bekende voorbeelden in Nederland. In Israël heeft de Universiteit van Tel Aviv een grote medische faculteit van hoog niveau.

Verder heeft Israël nog het Weizmann Unstituut van Wetenschappen doet op hoog niveau onderzoek op het gebied van biologie en biochemie. Nederland heeft met de TU in Delft opleidingen van het hoogste niveau op het snijvlak van techniek, natuurkunde en biologie met als voorbeelden de opleidingen Msc Life Science & Technology en Msc Nanobiology. De Universiteit van Californië heeft onder andere het Department of Biochemistry and Biophysics.

Nu zijn dit componenten die mede bepalen waarom juist deze landen meedoen in de race om de ontwikkeling van kweekvlees. Maar wie gaat de race uiteindelijk naar zijn hand zetten?

Gaan externe factoren de race om het kweekvlees beïnvloeden?

Op dit moment is nog moeilijk te zeggen welke hub of welk kweekvleesbedrijven als eerste succesvol zullen zijn. Veel kan gaan afhangen van externe factoren. Het belang van een betrokken overheid en de regelgeving moet niet gemarginaliseerd worden.

Het belang van een betrokken overheid

Terwijl Nederland met Mosa Meat jarenlang een voorsprong had op alle andere kweekvleesbedrijven, lijken zij het momentum toch een beetje verloren te hebben. Niet in de laatste plaats omdat in vergelijking met bijvoorbeeld Israël, de overheid nog een vrij passieve houding aanneemt ten aanzien van de wasdom van kweekvlees in Nederland.

In Israël draagt de overheid duidelijk zeer actief bij aan de ontwikkeling van kweekvlees. Het bezoek van Netanyahu eind 2020 aan Aleph Farms staat symbool voor de grote plannen van Israël om aan de basis te staan van de wereldwijde voedseltransitie naar alternatieve eiwittenconsumptie. Niet voor niets werkt het Israëlische instituut voor technologie, Technion mee met de ontwikkeling van gekweekte steaks.

De Amerikaanse overheid is ook lange tijd terughoudend geweest, maar ook zij zien nu langzaam het belang in van meer onderzoek naar kweekvlees. The National Science Foundation heeft eind 2020 $3,5 miljoen geschonken aan de Universiteit van Californië om verder onderzoek te doen naar het kweken van vlees uit cellen. De vraag bij de Amerikaanse kweekvleesstartups is alleen of ze de overheidssteun net zo hard nodig hebben. De allergrootste private en institutionele investeerders zitten immers Amerika.

Memhis Meats om een voorbeeld te noemen heeft begin 2020 maar liefst 161 miljoen dollar op weten te halen. Met investeerders als Bill Gates, Richard Branson, Jack Welch, Cargill, Kimball Musk en Atomico aan boord is overheidssteun wellicht net iets minder urgent dan voor Israël en vooral ook voor Nederland.

Regelgeving

Ook essentieel is de regelgeving in de verschillende landen. Allen hebben zij andere regelgeving. De regelgevers in al deze landen moeten zich nog buigen over de veiligheid van kweekvlees. Het land waar kweekvlees voor het eerst goedgekeurd wordt, zal hiervan onmiskenbaar kunnen profiteren.

Nederland valt onder Europese regelgeving. In Europa is kweekvlees een ‘novel food’ waarvoor nog goedkeuring moet komen van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA). Deze procedure zal zeker tot in 2022 lopen.

In de Verenigde Staten lobbyen de bedrijven die deel uitmaken van de Alliance for Meat, Poultry & Seafood Innovation al sinds 2019 gezamenlijk bij de United States Department of Agriculture (USDA) and the Food and Drug Administration (FDA). Er is nog weinig zicht op daadwerkelijke goedkeuring.

En ondanks dat er in Israël ook nog geen algemene goedkeuring gegeven is om kweekvlees te exploiteren, heeft SuperMeat wel een eerste testrestaurant mogen openen waar gekweekte kip geproefd kan worden door klanten. Een ontwikkeling die in de Verenigde Staten, maar zeker in Europa niet goed denkbaar is voordat daadwerkelijke goedkeuring gegeven is. Zou dit dan betekenen dat Israël het dichtst bij algehele goedkeuring is? Je zou het bijna denken…

Toch is een Amerikaans kweekvleesbedrijf, Eat Just het eerste bedrijf dat kweekvlees commercieel mag verkopen. In Singapore is namelijk wèl al toestemming gegeven om kweekvlees te verkopen. Daarnaast heeft het Israëlische Aleph Farms een belangrijke overeenkomst gesloten met Mitsubushi om kweekvlees naar de Japanse markt te brengen.

Welke kweekvlees hub heeft de beste papieren?

Dan rest eigenlijk nog de vraag waar de partijen op dit moment staan in de ontwikkeling. Duidelijk is inmiddels wel dat alle partijen kweekvlees op kleine schaal kunnen produceren. Al is het nog even wachten op het prototype van een varkensmedaillon van Meatable.

Hoe ver de startups precies zijn is lastig inschatten. Waar de ene misschien niet het achterste van de tong laat zien, stelt de andere startup de voortgang (al hopen we van niet) wellicht iets te rooskleurig voor. Bij Memphis Meats bijvoorbeeld is het al lange tijd stil, terwijl de fase van het opbouwen van een testfabriek volgens berichtgeving aan het begin van dit jaar al aan de orde was.

Eat Just levert inmiddels al gekweekte kipnuggets aan een Singaporees restaurant. De vraag is hoeveel kunnen ze inmiddels al leveren, en tegen welke prijs?

Bij vooral de Israëlische kweekvleesproducenten komt het ene na het andere succesverhaal naar buiten. Aleph Farms bijvoorbeeld lijkt grote stappen te zetten bij het kweken en vervolgens printen van hun 3D-kweeksteaks. Het eerste commerciële prototype van hun gekweekte rundersteak ziet er in ieder geval indrukwekkend uit. En misschien nog indrukwekkender is de bewering dat ze de steak al tegen dezelfde kostprijs kunnen maken als rundersteaks zoals we die nu kennen. Het Israëlische kweekvleesbedrijf geeft aan dat hun fabriek klaar is om rundersteaks te kweken in eigen BioFarms.

Nederland

In Nederland is Mosa Meat het verst van de twee Nederlandse kweekvlees startups. Mosa Meat is al bezig met de uitbreiding van hun testfabriek en kijkt men naar serieuze uitbreiding van de productielijn naar industrieel formaat. Mosa Meat denkt binnen een termijn van één tot maximaal twee jaar een kweekvleesburger van €10,- tot €15,- te kunnen produceren. In de periode erna moet de kostprijs dalen naar €3,- om vervolgens zelfs nog onder de kostprijs te duiken van een ‘reguliere’ hamburger.

Kortom, alle kweekvleesproducenten bevinden zich in de fase van opschaling, kostenreductie en verdere smaakverfijning om het kweekvlees marktklaar te maken. Het lijkt er voor de buitenwereld wel op dat Memphis Meats, Aleph Farms, Eat Just, en in iets mindere mate Mosa Meat wat verder zijn dan de overige concurrentie. Kijk voor meer informatie over de in onze ogen meest veelbelovende kweekvlees startups in de sectie beleggen in kweekvlees.

Maar zoals gezegd kunnen de externe factoren ook een rol gaan spelen, vooral bij de opschaling en kostenreductie. Zeker in Nederland kan een betrokken overheid ‘onze’ kweekvleesbedrijven zowel financieel als qua informatievoorziening nog een grote dienst bewijzen. Zie ook Grotere acceptatie door informatie. Maar zeker ook de Europese goedkeuring kan voor een versnelling van de mogelijkheid tot opschaling en kostenreductie gaan zorgen.

Zijn er dan geen andere kweekvlees bedrijven elders vandaan?

Dat de meeste producenten van kweekvlees in deze landen zitten, wil niet zeggen dat er nergens anders (veelbelovende) bedrijven zijn die zich met uit celgekweekt vlees bezighouden. ClearMeat uit India, onlangs nog in het nieuws omdat het claimt gekweekte kip al tegen de kostprijs van conventionele kip te kunnen produceren.

Of BioTechFoods uit Spanje, een biotechbedrijf uit San Sebastian opgericht in 2017 door Mercedes Vila (CTO) en Iñigo Charola (CEO). BioTechFoods is de iniatiefnemer van het Meat4All project met als doel om hun kweekvleesproductie van pluimvee verder te industrialiseren en commercialiseren om een duurzaam alternatief te vormen voor ‘regulier’ vlees. Het Spaanse kweekvleesbedrijf heeft hiervoor eerder €2,7 miljoen gekregen via het Horizon 2020 programma, een initiatief van de Europese Commissie om wetenschap en innovatie in Europa te stimuleren.

Toch ook spelers om rekening mee te houden. En dit zijn niet de enige twee bedrijven buiten de kweekvlees hubs. Shiok Meats uit Singapore, of Biftek.co uit Turkije zijn eveneens voorbeelden van bedrijven die hard bezig zijn om gecultiveerd vlees op de markt te brengen.

Resumerend

Samengevat is nog lastig in te schatten welke kweekvleesbedrijven de dans (gaan) leiden. Voorlopig krijgen we slechts te weten wat de bedrijven willen dat we weten. Het ene bedrijf is hierin wat transparanter dan de ander. Bedienen ze zich van een ouderwets staaltje blufpoker, of houden ze kaarten juist dicht tegen de borst? De nabije toekomst zal het leren.

Toch ziet het er nu naar uit dat de Nederlandse kweekvleesbedrijven wel een flinke steun in de rug kunnen gebruiken. Een goede ondersteuning van de overheid en een vlotte goedkeuring van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit is van harte welkom. Misschien dat een gezamenlijke lobby van Europese kweekvleesbedrijven nog enig effect kan sorteren. Een lobby voor een bliksemsnelle goedkeuring van kweekvlees in de EU. Misschien dat Nederland dan alsnog een prominente rol kan vervullen in de kweekvleesrevolutie…

Beleggen in kweekvlees

Heb jij tot slot interesse in een kweekvleesbedrijven of denk je er aan om zelf te investeren in kweekvlees? Wij houden je graag op de hoogte van de beursintroducties van kweekvleesbedrijven. Wil je liever gelijk beleggen in kweekvlees? Schrijf je dan geheel vrijblijvend in via onze favoriete online broker DEGIRO.